TANIM
Bireyleri hastalıklardan korunma yolları konusunda bilgilendiren beden veya ruh sağlığının bozulması halinde hekim tarafından verilen tedaviyi uygulayan, hasta bakımını planlayan, uygulayan, denetleyen ve izleyen kişidir.
Hemşirelerle eş görev, yetki ve sorumluluğa sahiptir.
GÖREVLER
▪ Hastanın tedavisinde doktorla işbirliği içinde tedaviyi uygular,
▪ Enjeksiyon ve pansuman yapar, tansiyon ölçer,
▪ Fizik tedavisi uygulamasında uzmanlara yardımcı olur,,
▪ Kültür hazırlar, kan grubunu belirler, gebelik testi yapar,
▪ Sünnet yapar,
▪ Boğulma, yaralanma vb. durumlarda ilk yardım hizmeti verir,
▪ Aşı faaliyetlerini yürütür,
▪ İşletmede çalışıyorsa işçilerin günlük ve periyodik sağlık kontrollerini takip eder,
▪ İşletmeye gelen sağlıkla ilgili yazıları ilgili yerlere sunar, incelendikten sonra dosyalanması işlemlerini yerine getirir,
▪ Sağlıkla ilgili sorunları saptar ve personel müdürüne iletir,
▪ Malzeme ve ilaç mevcudunu takip eder, temini gereken malzeme ve ilaçlar hakkında ilgili birimlerle görüşür.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Tansiyon ölçme aleti, tıbbi müdahalelerde kullanılan alet ve cihazlar, turnike, tedavi tepsisi, tentürdiyot, flaster, mensol, oksijenli su, alkol, pamuk, enjektör, aşı nakil kapları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
▪ Sağlık memuru olmak isteyenlerin;
▪ Biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı,
▪ İnsanlara yardım etmekten hoşlanan,
▪ Pratik, çabuk karar verebilen ve uygulayabilen,
▪ Dikkatli, sorumlu ve sabırlı
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Sağlık memurları resmi ve özel hastanelerde, dispanserlerde, sağlık kabinlerinde sağlık ocaklarında ve işyerlerinde görev yaparlar. Görev ortamı genellikle çok temizdir. Çalışırken hasta insanlarla etkileşim halindedirler ve onların duygularını anlama, sabır ve şefkatle davranma durumundadırlar. Ayrıca, meslektaşları, doktorlar, hemşireler, ebeler ve sağlık müdürlüğü elemanlarıyla iletişimde bulunur. Görev tam gün yapılır. Gece ve hafta sonu nöbetleri vardır, 8 saatlik vardiya halinde de çalışırlar.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi üniversitelere bağlı sağlık yüksekokullarının “Sağlık Memurluğu” bölümlerinde verilmekte iken 2008-2009 öğretim yılında mesleğin eğitimi verilmemektedir. Aşağıdaki bilgiler eğitimin verildiği yıllar için geçerlidir.
▪ Balıkesir Üniversitesi Balıkesir Sağlık Yüksekokulu,
▪ Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık Yüksekokulu
▪ Dicle Üniversitesi Diyarbakır Atatürk Sağlık Yüksekokulu
▪ Dicle Üniversitesi Siirt Sağlık Yüksekokulu
▪ Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya Sağlık Yüksekokulu,
▪ Ege Üniversitesi, İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu,
▪ Fırat Üniversitesi, Elazığ Sağlık Yüksekokulu,
▪ İnönü Üniversitesi Malatya Sağlık Yüksekokulu,
▪ Kafkas Üniversitesi, Kars Sağlık Yüksekokulu,
▪ Kafkas Üniversitesi, Artvin Sağlık Y.O.
▪ Muğla Üniversitesi, Muğla Sağlık Yüksekokulu,
▪ Muğla Üniversitesi, Fethiye Sağlık Y.O.
▪ Niğde Üniversitesi, Aksaray Sağlık Yüksekokulu,
▪ Osmangazi Üniversitesi Eskişehir Sağlık Yüksekokulu,
▪ Pamukkale Üniversitesi (Denizli) Sağlık Yük.Okulu,
▪ Süleyman Demirel Üniversitesi, Burdur Sağlık Yüksekokulu
▪ Trakya Üniversitesi (Edirne) Kırklareli Sağlık Yüksekokulu,
▪ Uludağ Üniversitesi Bursa Sağlık Yüksekokulu,
▪ Yüzüncü Yıl Üniversitesi Van Sağlık Yüksekokulu.
▪ Zonguldak Karaelmas Üniv. Zonguldak Sağlık Y.O.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
▪ Biyoloji,
▪ Psikoloji,
▪ Türkçe.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için,
▪ Lise veya dengi okul mezunu olmak,
▪ Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) sağlık yüksekokullarının “Sağlık Memurluğu”, lisans programlarından biri için yeterli “Sayısal (SAY)” puan almak,
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Sağlık Memurluğu”, lisans programları ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
“Acil Bakım Teknikerliği, Acil Yardım Teknikerliği, Ambulans ve Acil Bakım Teknikerliği, Ameliyathane Teknikerliği, Ana- Çocuk Sağlığı, Anestezi, Anestezi Teknikerliği, Cerrahi Teknikerliği, Diyaliz, Ebelik, Hemşirelik, Hidroterapi, Laboratuar, Patoloji Laboratuar, Perfüzyon, Radyoterapi, Radyoloji, Sağlık Laboratuarı, Sağlık Memurluğu, Sağlık Teknikerliği, Tıbbi Laboratuarı, Toplum Sağlığı, Çevre Sağlığı, Medikal Bakım, Önlisans programlarından mezun olanlar, ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınava (DGS ) başvurup, başarılı olduklarında “Sağlık Memurluğu” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.
Meslek Liselerinin, Çevre Sağlığı, Çevre Sağlığı Teknisyenliği, Sağlık Astsubay Hazırlama Okulu, Sağlık Memurluğu, Tıbbı Sekreterlik bölümlerinden mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazanıp, Sağlık Memurluğu lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedirler.
Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin “Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür, Türkçe- Matematik, Sınıf Öğretmenliği” Alan/Kol/Bölümleri, “Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsü” mezunları ile Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler” alanlarından mezun iseler, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sınavı sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir.
Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programlarını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.
Mesleki eğitim süresince; Temel bilim dersleri olarak: Psikoloji, Sosyoloji, Sağlık Hizmetlerinde Yönetim, Kişilerarası İlişkiler, Anatomi ve Fizyoloji, Sağlık Eğitimi, İlk Yardım, Sağlık İstatistiği dersinin yanısıra bu bölüme ait özel ders olarak Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması, Genel Çevre Sağlığı Bilgisi, Hastalıklar Bilgisi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Bilgisi, Farmakoloji, Genel Beslenme, Epidemiyoloji, Hasta Bakım Tekniği gibi dersler verilmektedir.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitim sonunda “Lisans Diploması” ve “Sağlık Memuru” unvanı alınır.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Kamu, özel kurum ve kuruluşların sağlık birimleri, hastaneler, halk sağlığı laboratuarları, sağlık ocakları, dispanserler, poliklinikler, sağlık merkezleri, işletmeler, yurtlar, gemiler (Gemi Sağlık Memurluğu) vb. yerlerde çalışırlar.
Mezun olan kişi istediği takdirde sağlık kabini açarak serbest olarak da çalışabilir. Günümüzde nitelikli sağlık personeli açığı söz konusudur. Bu açık nedeniyle ve söz konusu olan insan sağlığı oldukça, bu mesleğe duyulan ihtiyaç da sürekli kendini gösterecektir. 1994 yılı Sağlık Bakanlığı verilerine göre ülkemizde, “Sağlık Memuru” sayısı 30.811 olup, bu sayının tümü erkektir.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Eğitim süresince, şartları uyan öğrenciler Kredi ve Yurtlar Kurumu’nun vermiş olduğu öğrenim ve katkı kredisinden yararlanabilirler.
EĞİTİM SONRASI
Eğitim sonrasında “Sağlık memuru”olarak mezun olan kişilerin atamaları Sağlık Bakanlığı’nca ihtiyaçlar ölçüsünde yapılır. Ataması yapılanlar 657 sayılı Devlet Memurları Yasasındaki özlük haklarına sahiptirler. Diğer memurlardan farkları “Sağlık Hizmetleri Tazminatı” adı altında maaşlarına ek olarak bir ücret almalarıdır. Sağlık Memuru olarak göreve başlayan bir kişi net asgari ücretin yaklaşık 2 katı ücret alabilmektedir. Bunun yanı sıra sağlık kabini açarak serbest çalışanların kazancı ise çalışmalarının durumuna göre farklılık göstermektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.
Çalıştıkları bölümde bölüm şefi, müdür gibi yönetim kademelerine gelebilirler.
BENZER MESLEKLER
▪ Laboratuar Teknikeri,
▪ Anestezi Teknikeri,
▪ Protez ve Ortez Teknikeri,
▪ Radyoloji Teknikeri,
▪ Hemşire,
▪ Tıbbi Sekreterlik,
▪ İlkyardım Acil Bakım Teknisyeni.
EK BİLGİLER
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
▪ Meslek elemanları,
▪ ÖSYS Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu-2010,
▪ ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi -2000,
▪ Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
▪ Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
▪ İlgili eğitim kurumları,
▪ Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
▪ Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
▪ Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri
